YUTMA BOZUKLUKLARI
Yutma bozukluğu ( Disfaji) yeme, içme ve salya yutma sırasında görülen yutmada güçlük çekme veya yutamama problemidir. Yutma problemleri yutmanın farklı fazlaları olan oral, farengeal ve özefageal fazların birinde veya hepsinde olabilir. Yutma güçlüğü farklı kıvamdaki yiyecek içeceklere de özgü olabilir. Örneğin hasta katı ve püre kıvamındaki yiyecekleri yutmada problem yaşamazken sıvıları yutmada problem yaşayabilir. Penetrasyon ve/veya aspirasyon'a yutma güçlüğü olan vaklarda sık rastlanmaktadır. Tedavisi hastanın problemine ve problemin nedenine göre farklılık göstermektedir.
Disfaji ile ilgili semptomlar,
-
Yutarken acı hissi yaşamak,
-
Yutamamak,
-
Yutarken boğazına bir şey saplamış hissi yaşamak,
-
Salya akıntısı,
-
Yiyeceklerin geri çıkarılması,
-
Yeme içmeden sonra fonasyonda değişiklik,
-
Yutma için ekstra efor sarf edilmesi,
-
Beklenmedik kilo kaybı,
-
Yutmadan sonra sık sık öksürme olarak özetlenebilir.
-
Yuttuktan sonra oral kavitede kalıntı kalması
-
Yiyecek ve içecekleri oral kavitede tutmada zorluk, dudak kapamada zorluk
-
Yiyecek ve içeceklerin nazal kaviteye kaçması
-
Boğulma hissi
-
Yeme ve içme esnasında veya hemen sonrasında sık sık öksürme
-
Nefes ve yutmayı koordine etme zorluğu
-
Tekrarlayan aspirasyon pnömonisi
Nedenleri
Yutma bozukluklarının nedenleri olarak İnme, Beyin travması, Parkinson hastalığı, Multipl skleroz, Serebral palsi, Alzheimer hastalığı, Ağız, boğaz ya da yutak kanserleri, Baş-boyun cerrahisi sayılabilir.
Yutma bozukluklarının terapisinde,
-
Yutmadan sorumlu kasların güçlenmesini ve koordineli hareketlerini sağlayacak ya da yutma refleksini harekete geçirebilecek sinirlerin uyarılmasına yönelik egzersizlerin yapılması
-
Kişinin daha rahat yutması için çeşitli pozisyon ve yutma stratejilerinin uygulanması
-
Kişinin yutmasının güvenli ve kolay olması için farklı kıvamdaki yiyecek ve içecekle beslenmesi
-
" Elektrostimülasyon" yöntemleri
-
Gastrostomi veya nazogastrik tüp ile besleme
-
cerrrahi müdahaleler
-
Medikal müdahaleler kullanılmaktadır.